Hiểu về hệ thống truyền động , cách sử dụng bánh răng cơ bản

Khi cưỡi một chiếc xe đạp ,nếu không biết tận dụng những ưu điểm của các bánh răng và chuyển đề cơ bản thì cơ thể của bạn sẽ sản xuất quá nhiều năng lượng trước khi bạn hết kiệt năng lượng . Bánh răng trên một chiếc xe đạp có thể giúp cho bạn lái xe hiệu quả và nhất quán hơn giúp bạn có thể duy trì năng lượng lâu dài và không cảm thấy mệt mỏi .

Hiểu được hoạt động của những bánh răng xe đạp cũng giúp bạn có thể lựa chọn được những thành phần phù hợp khi mua sắm giúp bạn tiết kiệm ngân sách và hưởng trọn niềm vui khi đi ra ngoài .

1.Hệ thống truyền động xe đạp gồm những thành phần nào ?

Có năm phần chính của xe đạp tiêu chuẩn cho phép bạn thay đổi bánh răng và thay đổi cách dễ dàng để đạp xe đạp của bạn. Chúng bao gồm những thành phần sau:

-Đĩa trước

-Líp

-Xích

-Derailleur

-Tay đề

Trong đó riêng phần đĩa trước , líp, xích , derailleur được gọi chung là một hệ thống truyền động xe đạp và chúng được minh họa ngay ở đây .

+Đĩa trước : Xe đạp thường có một , hai đến ba đĩa trước . Một chiếc xe đạp có 2 đĩa trước gọi là đĩa đôi. Có 3 đĩa trước goi là bộ 3 . Một đĩa xích trên đó có các răng , các răng này giúp truyền lực từ bàn đạp đến cánh tay đùi đĩa tới các bánh răng truyền tới xích tới líp phía sau .

+Líp sau : Các líp sau của xe đạp thường chồng lên nhau thành nhiều tầng và nằm phía bên phải của phần bánh sau . Các đĩa líp nhỏ nhất nằm xa bánh xe tới bánh răng lớn nhất nằm gần sát bánh xe . Mỗi líp sẽ chứa số răng trên đó thực hiện truyền lực từ xích chuyền tới làm cho bánh sau quay .

+Xích : Xích bao gồm 1 chuỗi những kết nối ăn khớp với các răng cưa trên bánh răng và cả líp sau xe dây xích giúp truyền tải lực giúp bánh xe đạp chuyển động về phía trước .

+Tay đề có nhiệm vụ vận hành bộ chuyển đổi Derailleur phía trước và phía sau giúp tăng xích lên xuống thay đổi số phù hợp nơi bạn di chuyển .Thiết kế tay đề thường được gắn tích hợp trên tay lái hoặc tích hợp với đòn phanh . Trong những chiếc xe đạp đường phố cũ hơn thì nó nằm ở trên phần ống xuống hoặc trên đầu thanh thả . Trên những chiếc xe đạp leo núi lại thường được gắn trên vị trí tay lái .

>> Xem thêm : Hướng dẫn vệ sinh và tra dầu xích xe đạp đúng cách

2.Các thành phần thay thế cho xe đạp

-Bộ chuyển đổi điện tử: Thay vì cáp , thì tay đề điện tử sử dụng dây điện và pin để thay thế . Nó giống như bạn nhất chuột hơn là nhấn một đòn bẩy . Với chuyển đổi điện tử thì chuỗi sẽ luôn luôn di chuyển chính xác và không sai lệch, bạn có thể thay đổi ngay khi đang đi trên đồi ngay cả khi áp lực nhất khi đạp . Đó cũng là một giải pháp khá tuyệt vời cho những người đi xe có tay yếu hoặc hạn chế khác làm cho bánh di chuyển khó khăn .

-Các trung tâm định hướng nội bộ:  Thay vì những chuyển đổi ngoại vi , các trung tâm bên trong có các cơ chế dịch chuyển bên trong trung tâm của bánh sau . Các trung tâm nội bộ có thể làm việc với một dây chuyền hoặc dây đai . Bởi vì tất cả các bộ phận chuyển động có thể làm việc với một dây xích hoặc đai. Chúng được bảo vệ hoàn toàn khỏi nước , bụi bẩn , các bánh răng trong hộp số bên trong thấp hơn so với thông thường những chúng thường bị giới hạn trong số lượng bánh răng mà chúng cung cấp .

-Vành đai: Một số xe đạp có bánh răng đơn và chạy trong sử dụng một ổ bánh xích thay cho dây xích để di chuyển xe đạp về phía trước. Các băng phổ biến nhất được làm từ sợi urethane và sợi cacbon. Các ổ đai khoẻ hơn, êm hơn và sạch hơn một dây chuyền, với việc bảo trì ít hơn.

3.Mua sắm thành phần của hệ thống lái

Bất kể phòng cách đi xe nào cũng cần một bộ điều chỉnh đề phía trước và phía sau .

3.1 Tay đề dành cho xe đạp đường trường

Hầu hết những chiếc xe đạp đường trường đều có tay đề tích hợp với đòn phanh xe đạp . Chúng dễ dàng tiếp cận trong tầm nhìn của bạn , do đó bạn cũng không phải rời mắt khỏi đường để thay đổi . Xe đạp đường phố loại cũ và đời thấp hơn thường lắp ráp và gắn ở hai bên thân trên ống xuống hoặc đầu thanh.

 3.2 Tay đề xe đạp leo núi

Có tới 2 kiểu cần đề phổ biến trên xe đạp leo núi

+Bộ chuyển đổi Thumb có hai đòn bẩy cho mỗi tay – một đòn bẩy di chuyển dây xích qua các bánh răng và một chiếc di chuyển dây xích xuống. Một mặt, cần gạt đầu làm cho bánh răng khó hơn, và trên tay đối diện, cần gạt hàng đầu làm cho bánh răng đi dễ dàng hơn.

+Bộ giữ tay cầm Grip cho phép bạn chuyển đổi bánh răng bằng cách xoay tay nắm của xe đạp về phía trước hoặc ngược lại. Giống như bộ ngón tay cái, xoắn một chiều di chuyển dây xích qua bánh răng và xoắn theo chiều ngược lại di chuyển dây xích xuống.

4.Cách sử dụng cần đề và đĩa của bạn 

Đĩa và cần gạt có thể giúp cho bạn duy trì được nhịp tim bên cạnh đó là một chế độ đạp liên tục trong khi đi xe . Nói chung nếu như bạn sẽ đi dễ dàng với nhịp điệu dễ hơn với số dễ hơn và đạp chậm hơn khi đi với số khó hơn .

Việc đẩy mạnh các bánh răng có vẻ nhanh hơn những nó sẽ giúp cho sức mạnh của bạn nhanh hơn nhưng bạn cũng có thể mất một số năng lượng và điện trên đầu gối của mình .

Khi đi ở một nhịp độ cao , bạn sẽ phải làm việc trong một môi trường hiếu khí cũng có nghĩa là có thể làm sạch axit lactic và trì hoãn được sự mệt mỏi .

Những nhịp điệu tối ưu cho việc đi xe đạp đường bộ là khoảng 80-100 vòng /phút . Đối với những người đi xe đạp leo núi , bạn cũng sẽ cảm thấy dường như đang quay chân không hề chạy chậm mặc dù khó có thể giữ nhịp trên địa hình kỹ thuật.

Một khi bạn đã tìm thấy được một nhịp điệu thoải mái hãy thay đổi bánh răng để có thể duy trì được nhịp điệu này trong suốt quãng đường của bạn .

5.Kỹ thuật di chuyển thích hợp

Điều chỉnh chuỗi xích di chuyển giữa các líp phía sau cho những thay đổi nhỏ và giữa các bánh răng đĩa trước cho những thay đổi lớn nhưng không phải thực hiện được cả 2 cùng 1 lúc . Chỉ nên sử dụng một bộ giao động tại một thời điểm hoặc khi bạn có thể sai lệch khiến tuột dây xích ra khỏi bánh răng phía trước và líp .

Thực hiện dự đoán địa hình và chuyển ngay trước khi mà bạn bắt đầu leo trèo không nửa chừng khi bạn gần như phải dừng lại với áp lực tối đa trên bàn đạp .

Trên địa hình bằng phẳng bạn có thể chuyển qua nhiều bánh răng cùng lúc . Nếu như bạn thay đổi trên một ngọn đồi hãy thực hiện thay đổi mỗi thiết bị một lần và cố gắng giải phóng áp lực từ phía bàn đạp khi mà bạn đang di chuyển .

Khi mà bạn thay đổi , không chọn đĩa và líp phù hợp ví dụ như chọn đĩa lớn nhất và líp lớn nhất hoặc đĩa nhỏ nhất , líp nhỏ nhất sẽ gây ra hiện tượng chéo sên , đây cũng là nơi bạn có nhiều khả năng phá vỡ và làm hỏng chuỗng . Những bánh răng và líp tương tự có thể đạt được sự kết hợp khác nhau khi bạn chọn số những nên nhớ không bao giờ được làm chéo sên .

6.Hiểu biết về đĩa xe đạp

Khi muốn mua mới hoặc nâng cấp một đĩa bạn nên có sự cân nhắc về quyết định là có bao nhiêu đĩa bạn cần cũng như là chiếc xe đạp của bạn được hướng tới . Cả hai đều xác định cách đạp xe của bạn một cách khó khăn hoặc dễ dàng bao nhiêu lần bạn xoay vòng quay so với bao nhiêu lần bánh xe quay .

Cách đọc thông số kỹ thuật : Khi mu axe đạp bạn sẽ thấy những thông số kỹ thuật như sau để chỉ số và loại bánh răng .

 

Trong ví dụ này, ba số trong crankset (48/36/26) cho thấy chiếc xe đạp có ba đĩa ở phía trước (một bộ ba). Các con số cụ thể cho thấy có bao nhiêu răng trên mỗi đĩa chuyền có: 48 răng trên đĩa lớn nhất, 36 ở đĩa giữa và 26 răng trên đĩa nhỏ nhất.

Trong phần giới thiệu Rear Cogs, “10 tốc độ” cho bạn biết rằng có 10 răng cưa trong líp sau . Những con số cụ thể chỉ ra phạm vi răng từ nhỏ nhất đến lớn nhất răng là  (11 răng cho líp nhỏ nhất đến 34 cho lớn nhất).

Bởi vì chiếc xe này có 3 đĩa nằm ở phía trước  ở phía trước và 10 líp phía sau, cho nên nó sở hữu tốc độ là 30 sp

Làm thế nào để kích thước của đĩa tương quan với hiệu suất . Trong bộ đĩa trước của bạn , khi dây xích lớn hơn với số bánh răng cao hơn dùng để đi nhanh và thấp hơn để leo . Trong líp thì nó là ngược lại ,răng lớn hơn cao hơn tốt cho việc leo núi .

 7.Bạn cần cân nhắc những gì ?

Xe đạp thường có sẵn số lượng các bánh răng từ , bạn có thể kết hợp nhiều yếu tố chuỗi và răng của chúng để có thể phức tạp hơn . Để giữ nó đơn giản thì điều quan trọng nhất là xem xét mức độ nhu cầu đi của bạn , địa hình bạn cưỡi thế nào , mức độ rèn luyện thể dục ra sao? Nếu như bạn lựa chọn nhiều bánh răng với nhiều tốc độ bạn sẽ có cơ hội trải nghiệm ở những địa hình phức tạp như đồi núi , mạo hiểm.

Nếu như bạn là một tay đua xe đạp và bạn chỉ đi ở những địa hình bằng phẳng , bạn sẽ không cần nhiếu bánh răng cần thiết để leo đồi thì nên lựa chọn ít đĩa hơn .

Gía cả đôi khi cũng là những cân nhắc khi mà bạn chọn đĩa cho một chiếc xe đạp . Một líp với 11 tốc độ sẽ giúp bạn có thể di chuyển nhanh nhất nhưng cũng đắt nhất , 9  và 10 tốc độ giá cả cũng phải chăng hơn nhưng có các bước nhảy lớn hơn giữa các bánh răng nên khó có thể tìm được đĩa phù hợp cho địa hình.Có những cân nhắc cụ thể về thiết bị dựa trên loại xe bạn có.

• Xe đạp đường trường

Hầu hết các xe đạp đường trường có ít nhất 18 bánh răng những có thể có tới 30 hoặc nhiều hơn tùy thuộc vào số đĩa và líp

Nếu như bạn là một tay đua trung bình , không phải là vận động viên ưu tú thì tốt nhất nên tập trung vào những bánh răng thấp để leo núi . Không thể đi khá nhanh như bạn muốn trên địa hình bằng phẳng vẫn vui vẻ hơn là đi dạo trên những ngọn đồi.

Khi đi với những líp nhỏ hơn còn được gọi là bánh răng thấp hơn sẽ khiến cho bạn có thể leo đồi dễ dàng hơn vì thế mà bạn có thể giữ cho nhịp điệu của mình ổn định hơn ở địa hình đồi núi hoặc trên các khoảng cách dài hơn .

Những đĩa tiêu chuẩn dành cho xe đạp đường bộ thường đi kèm với 2 xích . Thông thường một bộ đĩa trước tiêu chuẩn thường bao gồm một xích lớn với 53 răng và một đĩa nhỏ 39 răng . Một đĩa nhỏ gọn có hai dây xích nhỏ hơn dây xích trên bộ đĩa tiêu chuẩn để làm cho việc đạp xe dễ dàng hơn khi leo trên đồi . Đĩa nhỏ gọn thường có 50 răng và 34 răng ngoài ra còn có nhiều sự lựa chọn khác .

Nếu như bạn đang sống ở những vùng đồi núi , bạn có thể hạnh phúc khi đi trên một đĩa nhỏ gọn . Bạn cũng có thể thêm một đĩa thứ ba nhỏ hơn để đi với phạm vi rộng hơn . Tuy nhiên bạn có thể cũng phải cập nhật các bộ phận khác như derailleur hay tay đề khi mà bạn thêm đĩa thứ 3.

Một cách khác có thể thay đổi hiệu suất cho chiếc xe đạp của bạn là trao đổi các líp phía sau . Nếu như bạn đi xe ở địa hình bằng phẳng hãy chọn một đĩa líp với phạm vi hẹp như 11 răng trên đĩa nhỏ và 25 răng trên đĩa lớn sẽ cho phép bạn có thể tìm thấy một thiết bị phù hợp khi cưỡi và giữ cho chuyển động trơn tru hơn .

Đối với các ngọn đồi , líp có đĩa 28 răng sẽ giúp bạn dễ dàng đi lên . Đối với khu vực miền nú bạn hãy tìm những líp có răng lớn hơn 30 thậm chí 32 răng . Nhược điểm của lóp có răng cưa lớn hơn là chúng có bước nhảy lớn giữa các bánh răng làm cho chuyển động của bạn không mượt và làm khó khăn hơn để tìm thiết bị phù hợp leo trèo .

• Touring Bikes

Tùy chọn di chuyển cho các chuyến đi xe đạp rất giống với xe đạp đường bộ . Tuy nhiên đối với xe đạp du lịch , bạn thường muốn giảm số lượng thậm chí còn thấp hơn số xe đạp đường bộ thông thường vì bạn còn phải mang theo đồ cắm trại , thực phẩm và quần áo . Người đi xe đạp thường chọn đĩa trước bộ 3, đĩa nhỏ thứ 3 mang lại phạm vi bánh rang dễ dàng hơn cho leo núi và tải trọng lớn . Nếu như ghép đĩa 3 với 1 líp 34 răng bạn sẽ có một bộ thiết bị dễ dàng để có thể leo núi .

• Xe đạp leo núi

Những người đi xe đạp trên núi cũng nên thích nghi với những cuộc leo núi khó khăn nhất . Xe đạp leo núi thường có 9-11 răng phía sau và móc nối 1-3 ở phía trước chỉ định : 1×9, 1×10, 2×10, 1×11, v.v …

Xe đạp leo núi thường đi kèm với hai hoặc 3 dây chuyền đề cung cấp một loạt các bánh răng dễ dàng khi leo núi . Tuy nhiên những chiếc xe đạp leo núi với một dây xích đơn đã trở nên phổ biến . Xe đạp với một dây xích nhẹ và đơn giản hơn vì bạn chỉ cần một bộ chuyển đổi để di chuyển qua bánh răng trên líp. Chỉ có một cần điều khiển cũng để lại chỗ cho bộ điều khiển của bạn có thể điều khiển từ xa, cho phép bạn di chuyển đề lên xuống giúp kiểm soát tuyệt vời khi đi đường bằng và leo núi hiệu quả.

Tuy nhiên, một dây đĩa không cung cấp cho bạn nhiều loại bánh răng. Nếu bạn thấy leo trèo hoặc thử thách thường xuyên địa hình hiểm trở, hãy xem xét bộ đĩa đôi hoặc thậm chí bộ đĩa ba. Kích thước đĩa đôi phổ biến là 38/24. Điều đó kết hợp với phần líp sau có răng cưa lớn với 36 răng, sẽ mang lại cho bạn một hệ thống chuyển động dễ dàng .

8.Linh kiện xe đạp và cả

Khi các thành phần của hệ thống này có mức giá càng cao thì đương nhiên chúng sẽ nhẹ hơn , chất lượng cũng tốt hơn . Tuy nhiên những bộ phận này nhẹ đôi khi lại khiến cho độ bền kém hơn .

Nếu như bạn đang cân nhắc xem các thành phần nào cần nâng cấp thực chất là chất lượng cao hơn với các dây cáp di chuyển chuyển đổi của bạn . Ví dụ bộ phận xoay trên vòng bi thay vì ống lót làm cho nó dễ dàng hơn để thay đổi .

Đối với các linh kiện khác , giá tăng chủ yếu là chúng nhẹ cân hơn .

9.Bảo trì cơ sở cơ bản

Giữ cho hệ thống lái của bạn luôn chạy trơn tru bằng cách làm sạch nó sau khi bạn đi xe . Bất cứ khi nào bạn làm sạch chuỗi , hãy kiểm tra độ giãn của chúng. Nếu chúng bị mòn , giãn  hoặc gỉ hãy đưa chúng vào cửa hàng để thay thế mỗi năm một lần , hãy nhờ cửa hàng của bạn tháo líp , dây xích và dây buộc của bạn để có thể lau chùi bằng bộ phận sạch hơn .

Với những chia sẻ cơ bàn trên đây , chắc chắn rằng bạn đã biết bảo trì chiếc xe đạp của mình rồi chứ ? Nếu như là newbie bạn chưa biết cách lựa chọn cho mình một chiếc xe đạp phù hợp hãy tham khảo ngay những chuyên gia xe đạp có kinh nghiệm cùng với những người chơi lâu năm để được tư vấn thêm nhé.

>>Có thể bạn quan tâm : Hướng dẫn vệ sinh bảo dưỡng bộ đề xe đạp thể thao