Xích tải hay còn gọi là sên (chain) là bộ phận truyền động khá quan trọng trên xe đạp, riêng đối với xe dap leo nui , nếu thường xuyên chạy offroad, leo và đổ dốc thì việc kiểm tra định kỳ và thay xích đúng thời điểm rất quan trọng. Nếu như ít quan tâm hoặc dành thời gian bảo dưỡng sên thường xuyên thì nó sẽ nhanh chóng xuống cấp có thể làm giãn sên , làm cho hệ thống líp và dĩa bị mòn gây rất nhiều nguy hiểm cho người chơi khi đang đi mà bị đứt xích giữa chừng . Vậy nguyên nhân chi tiết và làm sao để điểm tra được sên bị hỏng , bị lỗi và cách thay sên như thế nào hãy cùng đi sâu tìm hiểu nhé.
1.Các nguyên nhân chính dẫn tới hỏng sên
Chỉ một khi lơ là thôi thì 3 điều sau đây sẽ có những ảnh hưởng nghiêm trọng đến xích của bạn
1.1 Không làm sạch sên thường xuyên
Do xích xe đạp có chứa dầu cho nên nếu như đi trong điều kiện thời tiết mưa, đường bùn lầy lội khó tránh khỏi đất bùn bám vào hoặc cỏ rác trên quá trình đi xe . Sên bị khô dầu mỡ, thậm chí kẹt giữa các bánh răng và khiến cho chuyển đề trở nên khó khăn . Hơn nữa nững lớp bùn sau một thời gian sẽ khô và khiến dầu bị khô giảm tác dụng của việc bôi trơn. Đi với tình trạng khô như vậy sẽ khiến cho xích của bạn dễ bị mòn , các bánh răng cũng mòn có thể vỡ , mẻ…
Bạn có thể làm sạch xích sau mỗi lần rửa xe hoặc sử dụng chất tẩy nhờn để tẩy theo chiều dọc của sợi xích . Để có thể làm sạch tận trong cùng của những mắt xích thì nên sử dụng các loại xịt chuyên dụng như WD ,Motorex, RP7…( hoặc có thể dùng dầu hỏa để làm sạch xích).
Trong quá trình làm sạch nên sử dụng một bộ vệ sinh xích chuyên dùng cho xe đạp hoặc tận dụng một chiếc bàn chải đánh răng cũ chà nhẹ để loại bỏ hết những bụi bẩn . Đồng thời rửa sạch hết những chất nhờn bằng nước . Để xích khô trong vòng 5-10 phút sử dụng dẻ khô thấm hoặc vòi xịt để xịt hết nước trong các mắt xích để đề phòng xích bị gỉ.
1.2 Không tra dầu cho xích
Xích líp sau một thời gian sử dụng thì do tác động của nước mưa , bụi bần khiến lớp dầu bị trôi đi , xích líp bị khô không còn được trơn tru và hoạt động thật kém hiệu quả . Nhiều khi đi xe bạn nghe thấy tiếng xích líp kêu cạch cạch tức là đã đến lúc bạn cần tra dầu vệ sinh cho xích . Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại dầu dành cho xe đạp , bạn có thể sử dụng dầu chuyên dụng như WD, Shimano,…
Tuyệt đối không nên sử dụng những loại dầu nhớt thải của xe máy như nhiều nơi vẫn dùng vì những dầu thải này đã hết độ nhớt và không tốt cho xích.Khi nhỏ dầu cho xích tuyệt đối không nên nhỏ nhiều mà nên nhỏ một lượng rất nhỏ , nhỏ từ từ cho dầu thấm dần vào từng mắt . Thực hiện quay bàn đạp ngược chiều xe vài vòng cho lượng dầu trải dài và ngấm đều các mắt xích . Sau khi nhỏ xong nên sử dụng một chiếc khăn khô để có thể thấm bớt những dầu thừa bên ngoài.
1.3 Đợi quá lâu để thay thế nó
Xích đi lâu ngày dễ bị mòn và đến lúc cần thay thế nhưng bạn đã bỏ qua cả những tiếng kêu mà nó đang gây ra hoặc bỏ qua những sang số không được chính xác . Nguyên nhân chủ yếu là xích bạn đã quá mòn và cần được thay thế xích mới . Trung bình sau khi đi tầm 3000km thì nên thay xích đó là những khuyến cáo từ những chuyên gia kinh nghiệm . Ngoài ra , còn nhiều yếu tố ảnh hưởng tới tuổi thọ của xích xe đạp MTB như trọng lượng người lái. , các địa hình , chế độ bảo dưỡng ..Xích được bảo dưỡng vệ sinh thường xuyên có tuổi thọ cao hơn.
2. Cách cách kiểm tra xích xe đạp
Có nhiều cách để kiểm tra, trong bài viết này xin được trình bày 2 cách, các bạn có thể góp ý hoặc bổ sung để làm cho bài viết phong phú hơn.
2.1. Dùng tool kiểm tra
Có nhiều dụng cụ đo độ giãn của xích, điển hình như Park-tool chain checker CC2.Bộ tool này dùng để đo chiều dài của xích xem nó bị giãn bao nhiêu %.Nếu xích nằm trong biên độ từ 0.25 – 0.5 thì còn đang sử dụng tốt, ngoài 0.75 là nên thay xích mới.Hiện tại , bộ tool này được bán ra thị trường có giá khoảng 30 USD.
Một Video review về bộ tool kiểm tra xích này:
2.2 Kiểm tra bằng thước đo
Dùng thước hệ inch để kiểm tra độ dài của các mắt xích (link). Chiều dài 1 mắt xích được tính như hình bên và có độ dài đúng 1 inch. Bạn dùng thước để đo khoảng 12 mắt xích, nếu xích nằm trong biên độ dãn.
+Nhỏ hơn 1/16″: Xích tải đang dùng tốt
+Lớn hơn 1/16″ và nhỏ hơn 1/8″: Cần phải thay xích
+Lớn hơn 1/8″: Cần phải thay cả xích lẫn líp bị mòn.
2.3 Kiểm tra bằng tay
Cách đơn giản mà không cần dụng cụ là kiểm tra bằng tay . Bạn nên chuyển lên đĩa lớn nhất của đĩa trước sau đó dùng một tay kéo căng mắt xích và xem mắt xích có ôm lấy răng của đĩa hay không. Nếu như ôm thì chắc chắn nó còn sử dụng tốt . Còn nếu như kéo sợi xích ra mà thấy hở cho dù một khoảng nhỏ so với răng thì là lúc mà bạn nên thay xích mới ngay để đảm bảo an toàn cho líp.
Hãy kiểm tra, vô dầu và thay xích xe đạp thường xuyên để chiếc xe của bạn luôn hoạt động trơn tru và ổn định.
Video clip về cách thay xích MTB
Chắc chắn rằng sau khi đọc bài viết trên đây bạn đã có thể tự bắt tay vào kiểm tra xích và chú ý tới việc vệ sinh cũng như bảo dưỡng cho xích rồi chứ. Đây là một trong những điều cần quan tâm để có thể chuẩn bị cho những chuyến leo núi thật an toàn . Nếu như bạn còn còn nhiều băn khoăn trong khâu bảo dưỡng xe đạp địa hình thì hãy nhờ tới những thợ sửa chữa xe chuyên nghiệp .Hoặc nhờ tới những chuyên gia và người có kinh nghiệm lâu năm tư vấn kỹ thuật xe đạp leo núi để được hướng dẫn chi tiết những kiến thức cơ bản khi đi và sử dụng xe địa hình nhé!
Tổng hợp