Bộ đề là thành phần nằm trong bộ Grouset và tạo nên hệ thống chuyển động – thành phần chuyển động chính của xe đạp . Thường nghe nói bộ đề 21sp, 24sp, hay 27 sp đó chính là tốc độ của bộ đề quy định cho các loại xe đạp thể thao . Chức năng chính của bộ đề xe đạp là căn chỉnh điều hướng xích sang các đĩa kết hợp với các líp khác nhau để tạo nên tốc độ giúp cho bạn có thể trải nghiệm, vận hành êm ái và giúp cho bạn có thể có những vận hành tốt hơn , êm ái hơn , nhanh hơn trên quãng đường .
Nhưng bạn đã bao giờ tìm hiểu chi tiết về các bộ phận của bộ đề chưa?Hãy cùng Xe Đạp Thế Giới đi tìm hiểu rõ hơn về những chi tiết trong bộ đề này nhé.
1.Bộ đề xe đạp gồm những bộ phận nào ?
Thông thường một bộ đề xe đạp thể thao thường được tạo thành từ 4 chi tiết bao gồm : Tay đề, đề trước, đề sau và dây đề.
1.1 Tay đề
Tay đề được gắn tại vị trí tay lái có chức năng điều khiển bộ đề . Tay đề thường gồm hai chi tiết đó là tay đề trái và tay đề phải .
Tay đề trái có nhiệm vụ chuyển xích sang các đĩa , còn tay để phải để chuyển xích lên các tầng của líp . Tuy nhiên một số bộ đề như bộ đề của xe đạp đua hoặc các loại xe đạp đi trong thành phố ( do đĩa được thiết kế 1 tầng duy nhất ) nên chỉ có tay để phải như Groupset Shimano 105, Shimano Claris,Tiagra..
1.2 Đề trước
Khi tay đề trái hoạt động kéo dây đề lên hoặc nhả xuống , cần đề xe sẽ di chuyển đẩy xây xích kéo lên hoặc xuống theo yêu cầu của người sử dụng một cách nhịp nhàng hơn . Cũng tùy theo từng loại đề mà chất lượng để phụ thuộc vào sự linh hoạt cũng như độ nhay của từng loại trở nên khác nhau.
1.3 Đề sau
Đề sau có nhiệm vụ là di chuyển xích giữa các líp với nhau một cách chuẩn nhất , chính xác và nhịp nhàng nhất . Ngoài ra trên đề sau còn bao gồm các con ốc và vít có chức năng chính là điều chỉnh biên độ vào ra của xích .
1.4 Dây đề
Coi như là mạch máu cung cấp sức mạnh cho toàn bộ bộ đề. Truyền lực từ tay đề tới đề trước và đề sau theo yêu cầu của người sử dụng.
2. Các chỉnh đề xe đạp
2.1 Cách căn chỉnh đề trước
Để căn chỉnh đề trước , điều đầu tiên là hãy kiểm tra một lượt xem toàn bộ vỏ dây đề có năm ở đúng vị trí của nó hay không , có bị xoắn vặn ở quanh ghi đông hay không. Nếu như dây đề đã nằm chính xác thì bước tiếp theo hãy kiểm tra xem bộ đề đã được lắp đúng vị trí hay chưa. Với một bộ đề xe đạp thông thường có những cữ để có thể điều chỉnh và cố định đúng nhưng nó có thể hoàn toàn bị bay mất sau một thời gian .
Để có thể chuyển đề sang đĩa to nhất thì bạn cần kiểm tra xem các răng đĩa đã khớp với hình in trên tem cữ hay không. Nếu chưa khớp cần thực hiện tinh chỉnh lại sao cho khớp và thẳng hàng hơn.
Thực hiện chuyển đề trước với tay đề bên trái về vị trí đĩa bé nhất , chuyển đề sau tức tay đề bên phải về vị trí líp to nhất . Thực hiện quay đùi đĩa vài vòng sao cho xích líp có thể ăn khớp được với nhau . Tiến hành kiểm tra xem phần xích và líp có bị chạm vào thanh gạt xích ở bộ đề trước hay không. Trong trường hợp phát hiện bị chạm thì các bạn nên chỉnh lại con ốc chữ L ( LOW) đến vị trí mà xích cách mép trái khoảng 2mm là oke.
Để thực hiện phần tiếp theo tức chuyển đề trước đĩa to nhất với đề sau với líp bé nhất .Bạn thực hiện quay đùi đĩa xuôi vài vòng cho xích và líp ăn khớp nhau . Sau đó tiến hành kiểm tra xem xích có bị va chạm vào thanh gạt xích ở bộ đề trước hay không. Nếu như phát hiện hiện tượng chạm thì bạn nên tinh chỉnh ốc có chữ H ( HIGH) đến vị trí cách mép phải 2mm là được.
Trong quá trình chuyển giữa các đĩa , nếu như bạn phát hiện ra những hiện tượng sượng bất thường như cảm giác thấy đĩa không được sang hết cỡ thì lúc này cần thực hiện điều chỉnh lại độ căng của phần dây đề bằng cách tăng dây đề như tăng dây phanh . Vị trí của con ốc chỉnh đề thường nằm ở tay bấm bên phải bên trên của ghi đông.
2.2 Cách chỉnh đề sau
Các bước thực hiện gần giống như với đề trước , bạn cần kiểm tra toàn bộ vị trí của phần vỏ dây đề xem chúng có nằm đúng như quy định hay không , có bi xoắn vặn vắt chéo ghi đông hay không , tiếp theo vị trí của đề sau đã nằm chính xác hay chưa. Thông thường , một bộ đề sau thường cấu tạo với những mấu cố định để không bị xoay hay xê dịch . Nhưng đa phần vị trí của chúng nằm ở những nơi dễ va chạm và dễ bị xê dịch. Để có thể đảm bảo chắc chắn cho chúng thì nên lắp thêm tấm bảo vệ đề bằng inox lắp trực tiếp vào trục bánh sau.
Thực hiện chuyển đề từ đề trước với đĩa bé trước và đề sau với líp to nhất . Điều không thể thiếu được là thực hiện quay xuôi vài vòng cho phần xích và líp được ăn khớp với nhau hơn. Sau đó tiến hành kiểm tra bánh xe hướng dẫn phía bên phải thẳng với líp to nhất . Nếu như phát hiện những hiện tượng bị lệch thì nên chỉnh con ốc L( LOW) đến khi bánh răng và líp thẳng hàng được với nhau.
Thực hiện chuyển đề tiếp theo từ đề trước với hệ thống đĩa to nhất cho tới đề sau với líp bé nhất cũng tiến hành quay xuôi đĩa vài vòng cơ bản cho 2 bộ phận xích là líp ăn khớp được với nhau . Hãy kiểm tra bánh xe dẫn hướng phía trên có thẳng hàng với líp bges nhất hay không.Nếu như bạn phát hiện ra hiện tượng lệch thì các bạn cần chỉnh con ốc được ghi chữ H (HIGH) đến khi bánh xe và líp thật thẳng hàng là được.
Sau khi thực hiện tinh chỉnh các con ốc L-H xong các bạn cần thực hiện các bước tùy chỉnh độ căng của dây đề.Các bạn tiến hành kiểm tra xe bằng cách dựng chân chống , chuyển sang phía bên phải xe, đồng thời tay phải của bạn cần nắm tới ghi đông vừa nghiêng xe sang một bên vừa chuyển số . Đồng thời tay trái cầm đùi đĩa quay xuôi cho đều .
Nếu phát hiện xích chuyển động không êm hoặc nhẩy líp hoặc như khi bấm chuyển số thấy nặng thì tức là dây đề lúc này cần giảm bớt độ căng. Còn trong trường hợp nếu như xích không nhẩy lên hoặc nhẩy lên xuống bất thường thì dây đề có thể bị trùng , lúc này cần tăng dây lên.
Những chiếc ốc làm tăng chỉnh dây đề thường nằm ngay sau phía củ đề . Ốc được thiết kế khá chuyên biệt và mỗi lần quay là 1/4 vòng và ốc này được cố định không bị xoay đi lung tung.
Để hệ thống chuyển động hoạt động trơn tru , cần thường xuyên vệ sinh và bảo dưỡng cho bộ đề xe đạp thể thao để chúng luôn được sạch sẽ và chuyển động chính xác trong từng nhịp .
Trên đây là những chia sẻ khá hữu ích đặc biệt đối với những người mới bắt đầu chơi xe đạp thể thao . Nếu như các bạn có những băn khoăn và chưa biết cách tinh chỉnh đề nên tham khảo những tư vấn sửa chữa xe đạp thể thao từ người có kinh nghiệm để được hướng dẫn chi tiết hơn.