Phân biệt phanh đĩa cơ và phanh đĩa dầu

Về cơ bản phanh xe đạp thể thao có hai loại là phanh đĩa và phanh vành niềng. Phanh vành niềng là phanh có vị trí tác dụng lực trên vành bánh xe, do vị trí ở xa so với trục quay nên lực bóp phanh cũng nhẹ hơn, nhưng có nhược điểm là khi đi trời mưa, đường dính bẩn lực phanh tác động lên vành kém dẫn tới phanh không đạt được độ bám tốt. Phanh đĩa thì có 2 loại đó là phanh đĩa cơ và phanh đĩa dầu. Trong phạm vi bài viết này chúng tôi giới thiệu và cách phân loại phanh đĩa dầu và phanh đĩa cơ.

>>Tham khảo thêm : Xe đạp thể thao nên sử dụng loại phanh nào?

1. Điểm giống nhau của phanh đĩa dầu và phanh đĩa cơ 

Cấu tạo của phanh đĩa dầu và phanh đĩa cơ đề bao gồm một đĩa kim loại hoặc hoặc “rotor”, gắn vào trung tâm bánh xe và có thể xoay với bánh xe cố định trên cục . Cáp phanh được gắn vào khung hoặc nĩa cùng với tấm lót ép các trục quay để phanh. Khi các miếng đệm kéo vào rôto, bánh xe – và do đó là xe đạp – bị làm chậm lại vì động năng chuyển động (chuyển động) được chuyển thành nhiệt năng .

-Nguyên lý hoạt động : lực tác dụng lên đĩa thắng tạo momen xoắn ngược lại với chiều xoay của bánh để giảm tốc, vì là khoảng cách đến trục nhỏ nên cần 1 lực thắng phải lớn hơn thắng vành nhiều, đó là lý do tại sao thông dụng của thắng đĩa là sử dụng thủy lực dầu vì cho lợi về lực để bù vào! Kế đến là ưu điểm của thủy lực dầu là lực truyền tuyến tính, đơn giản là bạn bóp thắng tới đâu lực tác dụng đều đến đó kể cả khi phanh mòn từ từ! Sự dụng qua phanh đĩa cơ kiểm chứng thì đúng là lực phanh không tốt bằng phanh vành, mòn nhanh thì bạn phải tăng dây thắng liên tục, phản lực từ lực phanh tác dụng thẳng lên tay rất khó chịu và khó kiểm soát lực thắng!

Phanh đĩa dầu và cơ thường gặp nhất đối với xe đạp núi và cũng được thấy trên một số xe đạp thường và xe gấp . Một đĩa phanh đôi khi được sử dụng như là một phanh kéo .

• Ưu điểm

– Có khả năng đi trong mọi điều kiện :Đó là khả năng đi trong những con đường mòn , đường núi gập ghềnh . Đi trên những tảng đá, ổ gà mà không sợ hỏng vành.Phanh đĩa có khuynh hướng hoạt động bình thường trong tất cả các điều kiện bao gồm đi trong điều kiện ẩm ướt , bùn và tuyết do một số yếu tố:

– Mặt phanh xa hơn so với mặt đất và các chất gây ô nhiễm có thể xảy ra như bùn có thể bọc hoặc đóng băng trên viền và miếng đệm. Điểm đầu tiên mà bùn tác dụng lên trên một chiếc xe đạp leo núi thường là phanh chính vì thế nếu sử dụng phanh niềng chắc chắn là điều tồi tệ .

-Lốp không bị nóng như phanh vành : Đây có thể là một trong những lợi thế lớn so với phanh vành khi xuống dốc hoặc đi trong thời tiết nóng bức .Trong khi lượng nhiệt phanh Vành tạo ra đều nóng lên làm nóng vành gây nổ lốp hoặc làm chảy cao su khiến vành bị yếu khi đi những địa hình gồ ghề .

-Phanh đĩa không trực tiếp kết nối với vành chính lại được làm bằng vật liệu giúp làm tiêu tan nhiệt tốt hơn vành đai bánh xe.

-Không bị kẹt phanh do có những lỗ trong rotor , cung cấp một con đường cho nước và mảnh vỡ để có thể dễ dàng thoát ra từ dưới miếng đệm.

-Có thể đi xe đạp với một bánh xe bị khóa nếu nó có phanh đĩa. Còn đối với phanh vành thì không thể vì nó bi ràng buộc với má phanh.

– Dễ thay thế :Trong khi tất cả các loại phanh cuối cùng sẽ mòn bề mặt phanh, một đĩa phanh sẽ dễ dàng và rẻ hơn để thay thế hơn bánh xe.

-Không phụ thuộc kích thước lốp xe, không mất thời gian điều chỉnh má phanh để chúng phù hợp mà chỉ cần thiết lập phanh đĩa cho trục trong khi đó phanh vành đòi hỏi phải có cánh tay dài hơn .

-Phanh đĩa thích hợp với cả hệ thống treo trước và cả sau và thích hợp với nhiều cấu hình xe và mọi điều kiện thời tiết .
-Nhiều phanh đĩa thủy lực xe đạp thể thao có cơ chế tự điều chỉnh cơ chế mòn phanh, các piston giữ khoảng cách từ miếng đệm vào đĩa phù hợp để duy trì cùng một đòn bẩy đòn. Một số phanh thủy lực, đặc biệt là những chiếc cũ hơn, và hầu hết các đĩa cơ học đều có các điều khiển bằng tay để điều chỉnh khoảng cách giữa các bánh răng. Một số điều chỉnh thường được yêu cầu trong suốt vòng đời của miếng đệm.

• Nhược điểm

-Phanh đĩa đòi hỏi một trung tâm có thể chấp nhận đĩa, một ngã ba với phanh trước hoặc khung đối với phanh sau được xây dựng tương đượng . .

-Trong quá trình đi hệ thống thủy lực đẩy má phanh bắt chặt vào đĩa phanh làm dừng chuyển động quay của bánh xe. Sau một thời gian, má phanh mòn dần và hiệu quả phanh giảm sút.

Để lựa chọn được loại phanh nào phù hợp với mình và với nhu cầu thực tế sử dụng cần phải xác định rõ bạn dùng xe đạp vào mục đích gì ? leo núi, đổ đèo, touring hay đơn giản chỉ là dùng đi làm.

2. Điểm khác nhau giữa 2 loại phanh

• Phanh dầu cũng có vài loại như phanh dầu mà thắng đĩa, hay phanh dầu nhưng vẫn là thắng gôm…

• Phanh cơ cũng vậy. cũng có loại phanh cơ thắng dĩa, hay phanh cơ thắng gôm…..

Nếu đã xác định là sẽ lên thắng đĩa thì coi như chỉ gồm 2 loại là phanh dầu thắng đĩa hay là phanh cơ thắng đĩa.

Loại phanh dầu thắng đĩa sẽ có lực thắng ổn định, dễ kiểm soát hơn phanh cơ thắng dĩa và tỏ ra an toàn, đáng tin cậy hơn phanh cơ thắng dĩa (dễ bị kẹt thắng_không nhả, thắng không tinh, lực thắng không ổ định…). Nhưng phanh dầu thắng đĩa đắt tiền hơn phanh cơ thắng đĩa nếu so sánh cùng phân khúc sản phẩm.

Về tiếng kêu khi dùng thắng dĩa (cả thắng dĩa dầu lẫn cơ) thương là do mặt bố thắng bị dính chất bẩn như dầu, nhớt, mỡ bò…. nên gây ra tiếng kêu khi thắng cũng như lực thắng giảm. Vì vậy phải bảo trì đúng cách và chú ý đừng để những chất kể trên dính lên dĩa thắng hay bố thắng.

>>Tham khảo cách chỉnh phanh xe đạp tại đây 

Nếu bạn là người chơi xe đạp địa hình MTB off road và vào đường khó thì bố thắng rất mau mòn. Nhất là khi đổ dốc quá cao phải rà thắng liên tục. Cá nhân đã dùng thử thấy chưa tới 1 năm là thay rồi. Còn nếu bạn ít dùng thắng như chỉ đi trong thành phố, ít khi phải rà thắng khi đổ dốc thì rất bền.

Để biết khi nào cần phải thay bố thắng thì cứ nhìn thấy bố thắng mòn sát vào miếng kim loại dán bố thắng —> phải thay. Còn dĩa thắng bền hơn, nhưng cũng phải thay nếu mòn quá hay mòn thành rãnh…. Cái này đưa ra cho các bác thợ, bác ấy tư vấn cho. 1 cặp bố thắng (2 miếng, dùng cho 1 dĩa thắng) loại shimano bình thường giá khoảng 100-150K. Dĩa thắng cũng chừng 100K-300K/cái.

Nếu bạn đang có nhu cầu chọn mua xe đạp thể thao và còn có nhiều những băn khoăn trước sự lựa chọn 2 loại phanh này bạn nên tham khảo tư vấn về chọn mua xe thể thao từ các chuyên gia để có thể lựa chọn xe phù hợp theo nhu cầu .