Các bánh xe đạp có thể chuyển động lăn về phía trước khi mà chúng ta đạp xe, chúng có thể cuộn và lăn trên các địa hình được dễ dàng nhờ có sức căng của các căm . Các bánh xe quay tròn bổ sung cho hiệu xuất của xe,khi điều chỉnh được các căm cũng cho phép điều chỉnh được sự căng thẳng trên vành xe khi bánh lăn . Các bánh xe có thể sử dụng vành đúc , căm lớn thay vì các nan hoa . Nhưng như vậy nó sẽ không có hiệu quả trong quá trình sửa chữa trong quá trình bị đứt gãy khiến cho phải thay hết tất cả . Còn đối với bánh xe sử dụng căm thì việc sửa chữa diễn ra khá dễ dành hơn.
Trong rất nhiều trường hợp khi đi xe ta gặp phải trường hợp vành xe đạp bị đảo ra gây những khó khăn trong việc di chuyển và giảm hiệu suất của phanh . Vậy làm thế nào để sửa chữa đảo vành trên xe đạp ? Hãy cùng tham khảo bài viết sau đây để biết nguyên nhân cũng như cách khắc phục nhé!
1.Nguyên nhân của hiện tượng đảo vành xe đạp
Bánh xe là nơi tiếp xúc với mặt địa hình và cũng là nơi chịu áp lực về trọng lượng lớn nhất . Dù đi ở bất cứ địa hình nào bằng phẳng hay là địa hình đường mòn , địa hình kỹ thuật phức tạp thì nó cũng phải chịu rất nhiều những áp lực đè nén của toàn bộ trọng lượng cơ thể dẫn tới việc bị biến dạng khi gặp chấn lớn khiến vành có thể bị méo mó .
Trong rất nhiều trường hợp đảo vành bánh xe thường gặp thì chúng có tác động lớn khiến cho hiệu suất của quá trình phanh xe giảm đi nhiều , gây ra những nguy hiểm trong quá trình lái và điều khiển . Nhất là đối với hầu hết các bánh xe khi sử dụng phanh V caliper chẳng hạn vì khi phanh thì cánh tay phanh hãm kéo miếng đệm hãm vào vành , nhờ thế mà bạn có thể dừng bánh không cho quay nữa. Nhưng nếu ví dụ như mà vành bị méo , đảo thì miếng phanh còn còn có tác dụng vào bề mặt vành không được đồng đều khiến cho phanh bị hãm với hiệu suất kém và không đạt được độ dừng tối đa đúng lúc và đúng thời điểm dễ dàng xảy ra những nguy hiểm khi tham gia giao thông nơi đông đúc hoặc khi xuống dốc đi với tốc độ cao .
Thông thường mỗi chiếc bánh xe được cấu tạo với một vành với các dây căm căng xung quanh tỏa ra từ phía trung tâm của trục bánh xe . Mỗi căm kéo một phần của vành và đi qua tâm tạo ra lực kéo tác động đều lên vành giúp cho vành căng lúc này áp lực có thể tác dụng đều lên vành mà không hề khiến vành bị méo đi . Nhưng chỉ khi một hoặc nhiều căm bị đứt khiến cho lực tác dụng lên điểm đó không được đồng đều và yếu đi không chống lại được lực kéo tại bên vành kia khiến cho vành vị trí đó yếu ót biến dạng , hơn thế là khiến bánh xe bị đảo .
Vậy điều chỉnh vành bị đảo như thế nào , đơn giản là hãy điều chỉnh áp suất căng thẳng lên vành bằng cách điều chỉnh và thắt chặt các đầu núm của căm . Vậy để điều chỉnh cần những dụng cụ như thế nào ”
Chuẩn bị dụng cụ :
-Bộ giá đỡ bánh cân vành
-Núm vặn cân vành
-Một bộ dụng cụ Park Tool có sẵn thông dụng với những kích thước điều chỉnh khác nhau
+Các đầu SW-0 (màu đen xử lý) có kích thước phù hợp cho các núm căm kích thước 3.22mm (0.127 “) và phù hợp với Wheelsmith®, Marwi® và DT®, Edco® cũng như các nhãn hiệu núm căm khác.
+Các SW-1 (xử lý màu xanh lá cây cầm tay) 3.3mm / 80 ga./.130 núm căm
+Các SW-2 (xử lý màu đỏ ) 3.45mm / 80 ga./.136 núm căm
+Các SW-3 (xử lý màu xanh ) 3.96mm / 105 ga./1556 núm căm
Bạn cũng có thể lựa chọn những núm điều chỉnh căm khác từ những bộ công cụ sửa chữa khác nhau một ví dụ khác như là Wheel & Spoke.
Để có thể điều chỉnh sức căng của căm tại các núm căm bạn cần lựa chọn dụng cụ điều chỉnh núm căm phù hợp . Nhìn chung các núm căm đều có hình vuông và có các kích cỡ khác nhau . Đảm bảo rằng sử dụng đúng dụng cụ để có thể vừa với kích thước trước khi siết chặt .
Khi xoay bánh xe có thể thấy nằm bên trong vành các núm căm có thể nhìn thấy dễ dàng . Để có thể siết chặt núm căm hãy xoay sang trái .Lưu ý rằng núm căm đang xoay quanh căm cố định . Tùy vào sức căng và điều chỉnh núm căm xoay cùng chiều hoặc ngược chiều của kim đồng hồ .
Với những điều chỉnh cơ học về sức căng khiến cho các khía cạnh tối ưu hơn . Nên sử dụng các tiêu đề rõ ràng cùng các công cụ trọng tâm hỗ trợ để sức căng mạnh mẽ hơn .
Các vấn đề cần điều chỉnh với vành là :
-Theo lý thuyết : điều này đúng gọi là hiện tượng đảo vành và là sự biến động của các cạnh vành khi mà bánh xe quay . Các khía cạnh này rất quan trọng để thiết lập phanh vành niềng .
-Trung tâm bánh : đây là số lượng giao động lên xuống nếu như đi trên địa hình kỹ thuật . Những trường hợp nghiêm trọng hơn sẽ ảnh hưởng tới vị trí của phanh và bạn hoàn toàn có thể cảm nhận được những cú va chạm .
-Trung tâm vành hoặc đĩa : điều này có thể ảnh hưởng tới vành và được tập trung vào bên trong khung .Nếu như vành được bù đắp trong khung sang hai bên có thể khó điều chỉnh phanh . Trường hợp nghiêm trọng có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng và bánh sau sẽ không thể điều chỉnh được hướng đi của bánh trước
-Đối tượng cần điều chỉnh ở đây đơn giản là sự thắt chặt các căm . Điều chỉnh áp suất căng thẳng lên căm và niềng đồng đều nhau . Có thể sử dụng các công cụ đo như công cụ Park TM-1 .
2. Các bước điều chỉnh
Ảnh hưởng nhiều nhất của đảo vành là đến hiệu suất của phanh ngoài ra các khía cạnh như xuyên tâm và sức căng thẳng rất quan trọng . Đối với những người mới làm quen thì tốt nhất là nên học cách điều chỉnh để có thể giúp phanh có thể hoạt động với hiệu suất bình thường .
Hình ảnh dưới đây là cái nhìn trực quan nhất trên vành . Các núm căm được ký hiệu là A, C, E nằm ở phía bên trái của vành . Các núm B,D và F ở phía bên phải . Sườn bên trái có xu hướng kéo vành về phía bên trái . Sức kéo của chúng được bù đắp bằng cách kéo các vành bên phải . Mỗi núm căm có tác dụng tương đối rộng đến diện tích của vành . Ví dụ nói C sẽ kéo gần vị trí của nó nhưng cũng sẽ ảnh hưởng tới vành đai thậm chí tới các núm A,F . Chỉnh núm căng đầu C sẽ làm tăng căng thẳng và di chuyển phần rìa sang trái . Đầu núm căm D sẽ có xu hướng di chuyển vành sang bên phải . Núm căm C hở ra cũng sẽ di chuyển vành sang phải bởi vì kéo liên tục từ D.
Để bạn có thể thấy sự chuyển động rõ hơn của vành với một giá đỡ vành ổn định sẽ có ích như một tham chiếu . Khi đó bánh xe sẽ đứng dễ dàng và chính xác hơn khi làm việc . Nó cũng có thể sử dụng bất cứ thứ gì để có thể giữ bánh xe ổn định .
-Thực hiện tháo bánh xe ra khỏi xe đạp và lấy lốp ra khỏi vành.
-Lắp bánh xe trên giá đỡ cố định
-Thực hiện bôi trơn các núm căm
-Thực hiện đưa cặp vạch lên vành , đặt các đầu mút nằm bên ngoài bề mặt phanh
-Điều chỉnh các thước lại gần vành , tiếp tục chuyển cho tới khi chạm nhẹ vào vành
-Ngừng quay bánh xe khi nơi vành xuất hiện chạm vào điểm cọ sát gần nhất
-Xoay vạch qua vành đai xem có những chà sát nào để có thể tìm trung tâm độ lệch vành
Thực hiện việc thắt núm căm 1/2 lần . Di chuyển bánh xe qua khu vực này và kiểm tra độ lệch thêm một lần nữa. Xoay bánh xe và xác định độ lệch từ phía bên kia một lần nữa. Mỗi lần thực hiện chậm lại và dừng lại tại vành đai tiếp cận . Xác định vị trí núm gần nhất với vị trí trung tâm của độ lệch siết chặt . Nếu như núm căm xuất hiện sự chặt chẽ đặc biệt bạn nên nới lỏng phần trên cùng một bên tại khu vực bị chạm.
Lặp lại quá trình này cho tới khi bánh xe không còn đảo , sự cọ sát dưới 1mm. Thực hiện vệ sinh bề mặt má phanh và phanh để có được sức hãm tốt nhất .
>>Xem thêm : Hướng dẫn cách cân vành xe đạp
3.Xử lý xuyên tâm
Vành bánh xe có thể xuất hiện di chuyển ra vào về phía trung tâm .Một cách khác để có thể xem nó là lên hay xuống . Khía cạnh này xuyên tâm của bánh xe có thể bị ảnh hưởng bởi những sự căng thẳng. Các thành phần của vành có thể được di chuyển về phía trung tâm bằng các thặt chặt các căm . Ngoài ra , các thành phần của vành có thể di chuyển hơi ra phía bên ngoài bằng cách nới lỏng các căm . Bằng cách làm vệc với các bánh răng trên trái và phải liền kề, ít có khuynh hướng cho bánh xe có thể quay trở ra bên ngoài .
-Thực hiện tháo phần bánh xe đạp và lắp vào phần giá đỡ
-Mang tay chạm lắp vào phần cạnh bề ngoài của vành
-Thực hiện quay bánh để phát hiện sự chà sát nhẹ . Thực hiện di chuyển qua lại và đi qua chà xát vị trí trung tâm độ lệch .
-Thặt chặt hai căm ở giữa vùng bị chà , thắt từng phần một bằng 1/2 vòng
-Xoay và di chuyển thước cắt tại các cạnh vành
-Thực hiện những điều chỉnh xuyên tâm , dừng lại và kiểm tra nếu cần
-Sau khi thực hiện những điều chỉnh xuyên tâm bằng cách thắt chặt thì viền có thể hiển thị các khu vực di chuyển về phía trung tâm . Thực hiện nới lòng khi vực để có thể khiến rim quay tròn .
-Lặp lại quy trình với các cạnh khác của vành .
Lưu ý : Nếu vành bánh xe vị hư hỏng và biến dạng cho va chạm thì khó có thể sửa được giới hạn xuyên tâm .
4.Điều chỉnh trung tâm
Vành xe nên được làm trung tâm để nó có thể nằm đúng trung tâm của xe đạp . Nếu như một vành xuất hiện ở trung tâm trong các phuộc phía trước hoặc vùng khung tam giác phía sau nó thường được gọi là trung tâm đầy đủ . Một phương pháp chính xác nhất để có thể kiểm tra trung tâm là với các công cụ kiểm tra dishing, chẳng hạn như Công cụ Park WAG-4 hoặc WAG-5.
5.Sức căng thẳng
Các núm căm được coi là ốc vít cũng làm nhiệm vụ như bất kỳ loại ốc vít nào . Các căm nên được thắt chặt chẽ vì độ căng của căm cũng rất quan trọng tới tuổi thọ của vành . Nếu đi với sức căng quá cao có thể làm hỏng các ranh giới và rìa mà đi với sức căng quá thấp cũng có thể ảnh hưởng tới sức kéo khiến lệch tâm. Vành cũng có thể xuất hiện những vết nứt bắt đầu từ những núm căm .
Có thể đo được áp suất bằng thẳng bằng đồng hồ đo TM 1 để có tể thấy được sự căng thẳng giữa 2 căm song song . Công cụ TM-1 cho phép đọc được độ lệch của lực .
6.Đi xe , thiệt hại và những sửa chữa
Với việc sử dụng đủ đặc biệt là trong các điều kiện ẩm ướt , bẩn cùng với bề mặt vành có thể lõm xuống mặt đất . Chất bẩn và má phanh cũng hoạt động như một máy nghiền vành . Lốp xe dưới áp lực lớn hơn khi đi qua ở vị trí cạnh vỉa hè . Lề đường bị mòn hoặc mỏng có thể phá hại vành . Hãy kiểm tra bề măt vành để có thể phát hiện được những bề mặt bị lóm bằng cách dùng tay xoa dọc vành như bề mặt tiếp xúc của má phanh .
Việc bôi trơn các núm căm cũng nên được diễn ra thường xuyên để chống ăn mòn và gỉ sắt . Vành có thể bị hư hỏng do va đập chẳng hạn như đi vào đá , lề đường . Nhưng tác động lên cạnh rìa hoặc khi rơi xuống cũng là nguyên nhân gây thiệt hại lớn . Trong nhiều trường hợp đơn giản chỉ cần chỉnh lại sức căng từ các núm căm còn lại nếu gặp trường hợp hư hỏng đắt gãy hoặc vành biến dạng quá nhiều cần phải thay thế .
Trường hợp bạn cứ cố tình đi mà không điều chỉnh sức căng thẳng trên các căm mà cho nó là chuyện bình thường thì vành sẽ bị uốn cong và khó có thể khắc phục được . Đây là một trong những hướng dẫn tốt nhất để bạn có thể bảo trì và nâng cao cải thiện sức mạnh cho vành tốt nhất trong quá trình đi xe . Nếu như bạn là những người mới chơi , hãy tham khảo thêm những hướng dẫn từ các chuyên gia để có thể có thêm kinh nghiệm về xe đạp thể thao và tự mình có thể khắc phục được những lỗi cơ bản nhất .