Hướng dẫn người mua  : Các groupset dành cho MTB

Bạn là người đang tìm hiểu về xe đạp leo núi , hay là những người chơi MTB lâu năm rồi . Việc tìm hiểu về các Groupset MTB sẽ giúp cho bạn có thể trang bị tốt cho chiếc xe của mình giúp cho chúng có một cấu hình hoàn hảo phục vụ cho các chuyến đi tuyệt vời hơn. Nhưng lựa chọn groupset phù hợp là điều không phải ai cũng biết , dưới đây sẽ là hướng dẫn hữu ích hi vọng mang tới cho bạn những tri thức mới mẻ và giúp bạn có quyết định đúng đắn khi chọn mua.

1.Groupset là gì?

Theo thuật ngữ hiểu một các đơn giản nhất , một bộ Groupset bao gồm một nhóm gồm các thành phần liên quan đến việc tạo ra một hệ thống chuyển động cho xe .Thông thường bao gồm các thành phần tạo nên xe đạp ngoại trừ phần khung xe, phuộc , bánh xe, lốp cùng những thanh điều khiển và yên xe.

Thường khi nhìn vào việc mua một chiếc xe dap leo nui mới , mức độ của Groupset sẽ cho bạn một chỉ số tốt về chất lượng tổng thể của chiếc xe .

Shimano và Sram hiện nay là 2 hãng sản xuất Groupset dành cho xe đạp MTB lớn nhất .

2.Các thành phần của các Groupset xe đạp leo núi

Khi mọi người đang nói về Groupset xe đạp leo núi thì trọng tâm được chú ý nhất là bộ phận giữa bàn đạp và phần bánh sau hay gọi là hệ thống lái . Thông thường nhóm sản phẩm này bao gồm bộ phận đề trước và sau , bộ phận dịch chuyển xích , khung dưới , xích và líp , phanh .

2.1 Chainset

Cấu kiện thành phần này bao gồm các cánh tay quay , trục khung dưới cùng và xích trước . Đối với những chiếc xe đạp leo núi hiện đại, phần lớn các xích có hoặc một xích đơn hoặc một xích đôi.

Có rất nhiều loại kích cỡ để lựa chọn , với kích thước của chúng được quyết định bởi những chiếc răng . Nói môt cách đơn giản hơn thì đĩa càng có nhiều răng tương ứng với mức độ gia tăng nhanh hơn , trong khi kích thước đĩa nhỏ hơn thì sẽ dễ dàng hơn cho khả năng leo núi tốt hơn.

Việc lựa chọn một đĩa đôi sẽ tạo ra sự lan rộng các bánh răng để bao gồm cả hai đầu của quang phổ , một đĩa nhỏ hơn để leo trèo và một đĩa ngoài lớn hơn để cho tốc độ cao hơn .

Thông thường, phong cách xe đạp sẽ tạo ra kích thước xích phù hợp nhất:

Khi đi du lịch đường dành hoặc địa hình có phần phức tạp thì dây chuyền phù hợp với đĩa 28 hoặc 30 răng. Đây là cách để giảm tốc độ chậm hơn , ngồi xuống và hãy đạp theo phong cách leo núi mà người đi xe có xu hướng chấp nhận hơn.

Đối với những tuyến đường ngắn hơn bạn có thể đi với đĩa 34, 36 răng là sự lựa chọn thường xuyên. Những kiểu xe đạp sử dụng đĩa này thường có xu hướng trở thành những tay leo núi hiệu quả hơn , có thể đối phó với những hành trình nhanh hơn .

Các cánh tay quây cũng có thể thay đổi về chiều dài , mặc dù chiều dài phổ biến nhất vẫn là 175mm.Chiều dài này mang lại lợi thế cơ khí tốt hơn nhưng khó hơn để xoay , nó phù hợp với những người lái cao hơn và cho nhiều loại xe đạp địa hình định hướng XC.

Chiều dài càng ngắn hơn (165 hoặc 170mm cranks) sẽ dễ dàng hơn cho đạp, tốt hơn đối với người đi xe có chân ngắn hơn và cũng giảm khả năng xảy ra cú đá.

2.2 Cần đề

Phần lớn bộ giảm tốc xe đạp leo núi thường nằm dưới thanh , kiểu kích hoạt ( mặc dù SRAM vẫn tạo ra những vòng xoay quanh thanh ). Những bộ kích hoạt thường sử dụng hai đòn bẩy để có thể được đẩy hoặc kéo để thay đổi cho một bánh ranwng dễ dàng hơn hoặc khó hơ.

Bộ phận chuyển tốc của Shimano có một cần gạt để có thể kích hoạt sự thay đổi của thiết bị . Đằng sau một đòn bẩy thứ cấp có thể được kéo bằng ngón trỏ hoặc đẩy bằng ngón cái để quay trở lại một bánh răng khó hơn (upshift).

SRAM sử dụng thiết bị chuyển đổi bánh xe kết hợp hai ngón cái kích hoạt gây ra trong một hướng tương tự. Cả hai thương hiệu Shimano và SRAM đều cho phép giảm nhiều lần phụ thuộc vào việc bạn đẩy mạnh kích hoạt phía trước như thế nào.

2.3 Củ đề (Derailleurs)

Các derailleurs cho xe đạp leo núi hiện đại đã phát triển rất mạnh các lò xo để hỗ trợ duy trì dây chuyền và giảm thiểu các dây chuyền bị trả lại.

Shimano có hệ thống Shadow +, với một bộ chuyển đổi để giảm sự căng thẳng cho phép dễ dàng loại bỏ bánh xe. Hệ thống Loại 2 của SRAM có một chốt cơ khí có thể giữ bộ phận chuyển hướng trong trạng thái căng thẳng do đó nó cũng có thể cho phép loại bỏ bánh xe.

Trong khi Shimano vẫn sản xuất các phiên bản chuyển đổi cho tất cả các groupset xe đạp địa hình của mình, SRAM chỉ sản xuất ra những hệ thống chuyển đổi cho các nhóm cơ bản nhất.

2.4 Khối líp

Số răng cưa và kích cỡ răng là yếu tố quan trọng nhất cho líp . Nằm ở bánh sau, khối líp này chịu trách nhiệm cho những thay đổi về bánh răng tinh vi tạo nên phần lớn các ca chuyển động.

Những ưu điểm của răng cưa nhiều hơn là bạn có ít ‘nhảy’ trong sự lây lan của bánh răng hoặc một phạm vi rộng hơn.

SRAM đã giảm trên Shimano với 12 răng  . Chúng có phạm vi bánh răng rộng nhất của bất kỳ băng cassette nào, từ răng nhỏ nhất, 10 răng răng tới 50 răng. Các băng tỷ lệ rộng này là lý tưởng cho các nhóm chạy một xích đơn.

Shimano vẫn còn dính với 11 tốc độ, líp rộng nhất trong đó cung cấp phạm vi răng từ 11-46.

2.5 Chuỗi

Thường bị bỏ qua nhưng nếu không có dây xích thì chúng lại trở nên vô ích . Kiểu chuỗi thường được liên kết với những răng cối trong khối líp . Càng nhiều răng cưa thì khoảng cách giữa các răng càng hẹp( vì tất cả các liên kết sẽ thay đổi theo chiều rộng , với một chuỗi 7 tốc độ với chuỗi 12 tốc độ )

Bạn không nên kết hợp các chuỗi tốc độ và líp khác nhau . Các dây chuyền cũng như khối líp nên phù hợp nên được thay đổi thường xuyên hơn.

2.6 Phanh

Shimano cung cấp những tùy chọn phanh đĩa thủy lực cho hầy hết các Groupset cụ thể của MTB. Trong hầu hết các trường hợp , cấu hình phanh đi một cách để phù hợp với việc sử dụng dự kiến của Shimano cho mỗi nhóm .

Ví dụ: XTR có cấu hình nhẹ nhất với sự trợ giúp của carbon và titan, với một cần cẩu twin piston nhỏ hơn để thể hiện mục đích XC  sử dụng của nó.

Mặt khác, Saint được chế tạo với một cần cẩu bốn piston lớn hơn và mạnh mẽ hơn và có một cấu trúc mạnh hơn để phù hợp với bước nhảy và sử dụng DH.

SRAM, mặc dù sản xuất phanh riêng của họ, có xu hướng gắn nhãn chúng phụ thuộc vào mục đích sử dụng của phanh, tức là XC, đường mòn hoặc DH chứ không phải bởi tên nhóm.

3. Hiệu suất 

Do giá cả tăng lên theo mức độ xây dựng và dung sai của vật liệu cấu tạo nên các thành phần . Điều này cũng là hiển nhiên trong chất lượng của sự thay đổi.

Việc chuyển đổi từ các nhóm cấp cao hơn thường diễn ra suôn sẻ hơn ngay lập tức và chính xác hơn . Điều này cho phép chúng hoạt động tốt hơn ngay cả dưới hình thức tải trọng( ví dụ khi leo trèo) . Trong khi một hiệu suất chuyển đổi ở mức thấp có vẻ ngớ ngẩn hơn không đáng tin cậy hoặc chậm trễ.

Khi bạn đi xa hơn các phạm vi chuyển dịch hiệu xuất có xu hương được khá nhất quán , một phần cũng là do mức độ công nghệ thành phần .

Trọng lượng đóng vai trò là khía cạnh khác thay đổi khi giá cả tăng lên . Ở phía dưới mong muốn nhiều thành phần sẽ được làm từ các vật liệu cơ bản như thép dẻo hoặc để có quy trình chế tạo ít gia công . Các groupset cao hơn có xu hướng nhẹ hơn , thường sử dụng những vật liệu đắt hơn như carbon hoặc titan.

4.Độ bền

Có lẽ một phần quan trọng hơn đối với các biker là độ bền các thành phần này sẽ có thể kéo dài bao lâu . Nó thường là các groupset cấp độ trung bình như SLX hay GX có ác thành phần mà với sự chăm sóc hợp lý có thể kéo dài độ bền lâu .

Các nhóm cao cấp hơn như XTR hay XX1 Eagle thường được coi là các thành phần “raceday”, cũng vì tính chất nhẹ của các bộ phận sẽ thấy chúng được sử dụng nhanh hơn .

Hãy suy nghĩ về chúng như một sự cố gắng thường xuyên sớm hơn thay vì nghĩ chúng bị mòn . Cần chú ý đến việc thay dây xích cũng như líp đều đặn để đảm bảo bộ bên của các bộ phận còn lại .

5.Các groupset của Shimano

Hiện nay các hãng như Shimano đang sản xuất các nhóm MTB cụ thể cộng với các nhóm /bộ phận với mục đích chung khác với những công ty xe đạp để có thể sử dụng cho các mô hình thấp hơn như Acera , Alivio và Altus.

• XTR Di2
• XTR
• XT Di2
• XT
• SLX
• Deore
• Saint Zee

Tất cả các Groupset Shimano sản xuất được chỉ định với một cái tên được công nhận là vẫn giữ nguyên cho dù năm mô hình. Shimano cũng bao gồm một mã số để dễ dàng xác định các phiên bản khác nhau theo thứ tự thời gian.

Ví dụ: phiên bản hiện tại của XTR được mã hoá M9000 (M nghĩa là ‘Núi’) trong khi phiên bản cuối cùng là XTR M985. Để nhầm lẫn các vấn đề có thể có sự khác biệt nhỏ trong điều này, nhưng hai chữ số đầu tiên vẫn giữ nguyên!

Shimano cũng muốn cung cấp cho người lái một loạt các lựa chọn thành phần bằng cách giữ derailleur phía trước . Cung cấp cả hai bộ đôi và (một số) bộ ba như các tùy chọn trong phạm vi có nghĩa là Shimano có thể cung cấp một phạm vi rộng hơn cho những người đi xe muốn giải quyết những thách thức lớn hơn.

Nói về các xích, Shimano chỉ sản xuất một trục bánh xe duy nhất có kích thước 24mm trên tất cả các xích của nó. Các kiểu khung đáy khác nhau được yêu cầu để có thể phù hợp với một khung cụ thể.

5.1 Chuyển đổi điện tử

Một khu vực duy nhất cho Shimano là sự chuyển đổi điện tử như các tùy chọn cho các nhóm XTR và XT. Những nhóm Di2 này mất các đầu số và cần thay đổi bằng cáp và thay vào đó dựa vào các bộ phận ngắt của pin và các nút bấm đơn giản.

Nhược điểm của chuyển đổi điện tử này là độ tin cậy đáng kinh ngạc với sự xuống cấp của chất lượng thay đổi mà có thể xảy ra khi cáp bị căng hoặc bị ô nhiễm.

Một thủ thuật gọn gàng khác của hệ thống Di2 là khả năng chạy trật tự cả hai phía trước và phía sau, và sử dụng dịch vụ Synchro-shift của Shimano. Điều này sẽ tự động làm trật bánh xe phía trước tùy thuộc vào bánh răng bạn đang ở phía sau để cho trải nghiệm chuyển động hoàn toàn liền mạch.

5.2 Group Shimano nào phù hợp với bạn?

• Shimano XTR

XTR là đỉnh cao nhất trong cây Groupset MTB của Shimano. Đó là vì XTR sở hữu các công nghệ mới nhất, vật liệu và phương pháp xây dựng lần đầu tiên được nhìn thấy.

XTR là sự lựa chọn đầu tiên cho các tay đua tất cả các loại (‘R’ là viết tắt của ‘Race’) và những người đi đường muốn groupset Shimano có thể chuyển đổi nhẹ nhàng nhất và bóng bẩy nhất. XTR đã được chứng minh là thời gian và một lần nữa để có đủ sức để tham gia đua Enduro .

• Shimano XT

Group Shimano XT có nhiều tính năng tương tự và hiệu suất của XTR chỉ bằng một nửa giá.

Việc sử dụng vật liệu nhẹ và ít tinh chế hơn và kỹ thuật xây dựng có thể cho phép giảm giá này . XT cung cấp một số độ tin cậy tốt nhất cho chuyển động và có một tính năng chuyển đổi hơi nặng hơn mà nhiều người thích ( so với chuyển động XTR rất nhẹ )

• Shimano SLX

SLX kế thừa những ưu điểm từ  XT. Nó giữ các tính năng chính của XTR và XT như là một thanh trượt lệch phía sau của Shadow + (cần điều chỉnh hệ số ly hợp mạnh hơn cho việc chạy hệ thống truyền động 1x), bộ chuyển đổi RapidFire Plus (cho phép thay đổi nhiều lần) và xích 1x kết hợp cùng Hollowtech shaping và Dynamic Chain Engagement xích như là các group với sự bảo vệ tốt hơn .

• Shimano Deo

  

Deore chắc chắn là chiếc máy bay không người lái nó đạt được sự cân bằng giữa hiệu suất và giá trị, Deore được tìm thấy trên vô số xe đạp. Nó có thể giảm số răng cưa phía sau từ mười một đến mười nhưng độ tin cậy không thể bị lỗi. Trong thực tế, có những lúc bạn sẽ bị đẩy mạnh để nhận thấy nhiều sự khác biệt trong hiệu suất chuyển dịch so với các nhóm đắt tiền hơn.

Trên đây là những chia sẻ hữu ích , mong rằng bạn có thể tham khảo trước khi quyết định trang bị cho chiếc xe của mình . Nếu như bạn còn những bỡ ngỡ bạn có thể tham khảo thêm sự tư vấn kỹ thuật xe MTB của các chuyên gia hàng đầu và đưa ra quyết định phù hợp nhất nhé!